چنین گفت کوروش کبیر  

مغز انسان پیچیده ترین ساختار کاینات...  ادامه مطالب وبلاگ را در ارشیو یا نوشته های سال های قبل سیو و مطالعه کنید

مغز انرزی خود را از قند و اکسیزن موجود در خون تامین می کند. پس در حدود 750 میلی لیتر از این ماده قرمز در هر دقیقه در ان جریان دارد. این خون گرم حرارت زیادی تولید می کند .به همین دلیل مغز گرم ترین قسمت بدن است. در مغز انسان حدود 100 میلیارد سلول عصبی یا نرون وجود داردکه کار انتقال علایم مغزی را به عهده دارند. اگر همه سلول های مغزی را در یک خط قرار دهید طول ان 1000 کیلومتر یعنی یک چهارم کشور امریکا خواهد شد. در هر ثانیه 2000 سلول مغزی در جنین تولید می شود. اما بعد از ان تا 25 سالگی در هر روز حدود 12000 سلول از بین می روند. درست است تعداد زیادی سلول مغزی در عمرتان از دست می دهید اما هنوز 98  درصد از ان ها باقی مانده اند. سلول های مغزی نیاز به اکسیزن دارند . اگر فقط 7 ثانیه خون به مغز نرسد اعتصاب می کند و خاموش می شود . این حالت را غش کردن گویند. ماکس ثابت کرد که مغز ابتدا همه صحنه ها را می بیند و بعد از ان ارتباط بین تصاویر متحرک را با یکدیگر درک می کند و بر اساس این عقاید نظریه روان شناسی به نام گشتالت را ارایه داد. گشتالت در المانی به معنی کل است و این نظریه جدید اهمیت این که مغز چگونه تصاویر را مثل یک فیلم می بیند اشکار می کند. چین و چروک روی کاغذ باعث می شود که فضای کمتری را اشغال کند. چین های روی قشر مغز هم جای بزرگ تری برای قرار گرفتن مغز بین گوش های شما به وجود می اورند. مخ بزرگ ترین قسمت مغز است که بیش از 85 درصد از مغز را تشکیل می دهد. مخچه..به معنی مغز کوچک است. چون مثل یک مغز کوچک کار می کند. این توده به اندازه گلابی دو نیمه دارد. برای هر طرف مغز یک نیمه دارد. هر دو سمت ان به تعادل و کنترل حرکات بدن کمک می کنند. نخاع...مجموعه ای از اعصاب به طول 45 سانتی متر و به ضخامت یک انگشت شست است. نخاع علایم را از مغز و به طرف مغز منتقل می کند. سمت چپ بدن از سمت راست فرمان می برد و بلعکس سمت چپ مغز از سمت راست بدن مراقبت می کند. چشم چپ شما به وسیله سمت راست مغز کنترل می شود و بر عکس. مغز میلیاردها سلول عصبی دارد. اگر به یک سلول عصبی با بزرگ نمایی 10000 بار نگاه کنید مثل یک درخت ظریف با بیش از 5000 شاخه است. بیش از صد میلیارد سیناپس مغزی وجود دارد . یک تفکر می تواند به هر شکلی از میان این سیناپس ها عبور کند. مغز می تواند یاد بگیرد کارهای مختلف را همزمان انجام دهد. قسمتی از مغز که به شما کمک  می کند این کار را انجام دهید سر بلوم یا مخچه نام دارد. ازمایش های واتسون تحول جدیدی را پدید اورد که روان شناسان ان را رفتار گرایی می نامند. او معتقد بود با کمک تشویق و تنبیه به اموزش انسان کمک کرد. اندازه مغز به هوش ربطی ندارد. به طور مثال مغز 8 کیلو گرمی فیل 5 برابر وزن مغز ماست. اما یک فیل هیچ گاه نمی تواند برنده جایزه نوبل شود. پسرها در حل مسایل ریاضی به طور ذهنی سریع تر از دخترها عمل می کنند. اما دخترها از دوسمت مغزشان استفاده می کنند. مردها برای صحبت کردن فقط از سمت چپ مغزشان استفاده می کنند در حالی که زن ها از دوسمت مغز استفاده می کنند. نکته مهم این جاست که ان ها به یک اندازه با هوش هستند. قشر مغز با احساسات شما ارتباط دارد. دو پامین ابله شما را هیجان زده و سرتونین جدی شما را ارام می کند. افسردگی در اثر کمبود موادی مثل سرتونین ایجاد می شود. کمبود خواب باعث اختلال در تفکر و اثر روی نبض و ضربان قلب می شود. رویاها مجموعه ای از خاطرات هستند که وقتی خواب هستید از ذهن شما می گذرند. قشر مغز ان ها را کنار هم قرار می دهد و یک داستان می سازد.

منبع. مغز پیچیده. مولف نیک ارنولد . مترجم. فیروزه معراج

انگیزش و هیجان...

هر رفتاری که از انسان و حیوان سر می زند جهت یافته یا معطوف به هدف یا غایتی است و برای رسیدن به هدفی طرح ریزی شده است. انگیزه های ناخوداگاه یا ناهشیار مرکز اصلی نظریه زیگموند فروید درباره انگیزش انسان است. انسان شناس امریکایی رالف بولتون مدت دو سال در میان قبیله کولا که قبیله ای از سرخ پوستان  جبال اند در پرو هستند به سر برد و درباره علل پرخاشگری این افراد به مطالعه پرداخت. افراد این قبیله پرخاشگر ترین انسان های روی زمین هستند. میزان قتل و ادم کشی در میان ان ها بسیار زیاد است و مدام در نزاع و جدال هستند. بولتون دریافت این افراد تا حد زیادی دچار هیپو گلیسمی / کمبود قند خون/ هستند. افرادی که در قبیله کولا زندگی می کنند به دلیل اثرات ارتفاع و کمبود مواد غذایی یا تغذیثه ناقص و اثرات جویدن برگ های کوکا که محتوی کوکایین و نوعی مواد مخدر است پرخاشگر ترین انسان های روی زمین هستند.

نظریه های بازی...

نظریه باز پیدایی یا تکرار تکاملی...

این نظریه بر این تصور متکی است که کودکان در زنجیره تکاملی و تحولی از حیوان تا انسان از یک سلسله مراحل می گذرند. یعنی در مرحله جنینی در زندگی از تمام مراحل  به طور مثال از تک سلولی تا انسان کامل می گذرند. بعضی از مراحل که جنین انسان از لقاح و اغاز رشد تا تولد می گذرد مانند زنجیره تکاملی ساخت و رفتار است از ماهی تا انسان کامل. به همین سبب رشد و تکامل یا پدید ایی فردی مانند پدید ایی نوعی یا سیر تکامل نزاد تکرار می شود. هال عقیده خود را درباره نظریه باز پیدایی چنین بیان می کند که کودک تاریخ نزاد را دوباره احیا می کند در حالی که جنین تاریخ انواع اجداد قبلی تر حیوانات تکامل یافته را . تجارب اجداد / اجداد حیوانات تکامل یافته امروزی/ او در طی مراحل تحول و تکامل نسل اندر نسل به او انتقال یافته و او تمایلات و کارهایی را که در طی مراحل تحول و تکامل از انسان های اولیه و ما قبل تاریخ به ارث برده دوباره در معرض نمایش می گذارد. لذت بردن کودکان از اب یا اب بازی می تواند ارتباط داشته باشد با لذت اجداد ماهی گونه در دریا و بالا و پایین رفتن از درخت نشان دهنده اثار و بقایای اجداد میمون گونه ان هاست . اما این نظریه هنوز از نظر علمی تایید نشده است.

بازی از نظر مکتب روان کاوی...

در مکتب فروید استفاده از بازی در سازگار ساختن کودکانی که دچار اختلال روانی بودند ضروذت پیدا کرد. به نظر فروید تمام یا اکثر رفتارها ناشی از انگیزش است و هیچ رفتاری را نمی توان بدون علت در نظر گرفت. لغزش های زبانی- فراموش کردن- رویاها و بازی کودکان رویداد هایی تصادفی یا اتفاقی نیستند بلکه علت ان ها احساسات یا هیجان هایی است که فرد ممکن است از وجود ان ها اگاه باشد یا نباشد. از نظر فرا فکنی کودک ممکن است احساس های نا ارام و اشفته خود را به دیگران نسبت دهد. به طور مثال احساسات ناشی از حسادت کودک نسبت به نوزاد ممکن است به این شکل ظاهر شود که عروسک کوچولو را برای غرق کردن در اب فرو برد یا محکم او را به دیوار بکوبد بودن این که اسیبی به نوزاد برساند. بنا بر این ارزوها و تعارض های هر مرحله از رشد به طور مستقیم در بازی منعکس می شوند یا به وسیله جانشین سازی با شکل نمادی ظاهر می شوند. غان و غون کردن یا صدا در اوردن ممکن است ناشی از ناکامی یا پر کامجویی باشد . بازی با شن و اب ممکن است جانشین یا تعویض قابل قبولی برای عمل دفع و ادرار باشد. زندگی مملو از تعارض ها و ناکامی ناشی از ان هاست.

منبع. انگیزش و هیجان.نوشته ذبیح ا... فرجی. انتشارات خردمند

اعتیاد...

نوشته هایی که از تمدن نخستین سومریان باقی است تایید می کند که در تمدن انان نه تنها افیون شناخته شده بود بلکه برای ان نامی نهادند و ان را گیاه لذت و گیاه شادی اور نامیدند. پزشکان اشوری صدها سال قبل از میلاد مسیح به خواص دارویی تریاک پی برده بودند. استعمال افیون در سراسر ادوار ظهور و سقوط امپراتوری  های بابل – مصر – یونان و روم متداول بوده است. مصرف تریاک در ایران به منزله دارویی مسکن و اثربخش نتیجه تحقیقات دو پزشک ایرانی ابن سینا و حکیم فخر رازی بوده است. در قرون معاصر تریاک کشی در ایران سوغات فرنگی هاست که انان نیز به نوبه خود این عادت را از بومیان امریکایی گرفته بودند.

کوکا و کوکایین...

تاریخچه کاربرد درخت کوکا کوتاه تر از افیون و بنگ است . این درخت را سرخ پوستان امیریکا در قرن 11 در امریکای جنوبی یافتند و ماده به دست امده از ان را به عنوان یک ماده محرک استفاده کردند. اروپاییان برگ کوکا را در اواسط قرن 18 میلادی شناخته مصرف کردند و در سال 1749 گیاه شناسی به نام زوزف ان را از امزیکا به اروپا اورد و به مردم معرفی کرد و در سال 1859 پس از ازمایش مذکور و جدا ساختن ماده فعال الکالویید ان اسم ان را کوکایین گذاشتند.

حشیش...

شاهدانه ماده صمغی تولید می کند که در برگ ها و گلها مقدار ان زیادتر است و برگ خشک و شاخه های جوانیکه از ریشه می رویند به نام ماروانا معروف است. اگر صمغ به دست امده از این گیاه را غلیظ کنند همان حشیش است بنگ و حشیش که ان را کانابیس می نامند. اکنون در امریکا و اروپا بسیار رایج است و به ان علف می گویند . اصطلاح علف به جای حشیش در ایران نیز متداول بوده است.

تریاک...

یکی از قدیمی ترین مواد مخدری است که در اغلب جامعه ها بویزه کشورهای اسیایی و افریقایی به وسیله افراد مسن مصرف می شود

مرفین....

از تریاک گرفته می شود و به دو صورت مایع و پودر مصرف می شود

هرویین...

از طریق ترکیبات شیمیایی ساخته می شود و اثر ان سه برابر مرفین است.

کوکایین...

از گیاه مصنوعی گرفته می شود و اغلب در بی هوشی موضعی مصرف پزشکی دارد. اثرات جسمی ان کم است در حالی که از نظر روانی اثراتش از هرویین بیشتر است. پس از مصرف به معتاد احساس زاید الوصف دست داده و شادی افرین می شود . لذت جنسی را تشدید می کند به همین دلیل معتادان سعی می کنند مصرف ان را بیشتر کنند ولی ممکن است حالت توهم زا و اغفال کننده به معتاد دست دهد. کسانی که با این دارو معتاد می شوند حالت سادیسم جنسی پیدا می کنند و به همین دلیل خطرناک هستند.

ال – اس- دی...

اعتیاد جسمانی ندارد ولی اثرات مغزی و روانی دارد و اعتیاد روانی می اورد و زیان بخش است

امفتامین ها...

محرکند و اعتیاد اور و اغلب به وسیله پزشکان به بیماران تجویز می گردد و چون سیستم مرکز عصبی را تحریک می کند بیشتر به وسیله رانندگان بیابانی مصرف می شود.

ماری جوانا و حشیش...

هر دو از گیاه  خودرو شاهدانه گرفته می شوند و اعتیاد جسمانی ندارند ولی اعتیاد روانی می اورند . حالات ناشی از مصرف ان ها عبارتند از خواب ارامش بخش- تشدید احساس – خنده های بی مورد – طولانی

و  لذت بخش بودن زمان و مکان. وقتی تاثیر دارو تمام می شود به معتاد حالت بدی دست می دهد و امکان ارتکاب به جرم زیاد می شود

والیوم و لیبریوم...

اگر به مقدار زیاد و به مدت طولانی مصرف شوند اعتیاد اورند

متادون...

مدتها معتادان به هرویین متدون مصرف می کردند ولی گاهی اوقات مصرف درمانی دارد و پزشکان از ان به مقدار معینی برای ترک اعتیاد و به ویزه تریاک از ان استفاده می کنند.

به طور کلی اگر مادری در دوران بارداری معتاد باشد فرزندش هم معتاد متولد می شود که البته قابل علاج است. هر قدر ستیزه های خانوادگی بیشتر باشد احتمال کشش به طرف اعتیاد و دیگر انحرافات اجتماعی بیشتر است.  در جوامع امروزی هنرمندان هنرهای مبتذل و انان که زندگسی سرمایه داری دارند ارقام چشمگیری از معتادان را تشکیل می دهند. . هرویین بیشتر بوسیله بعضی از هنرمندان و هنرپیشگان فیلمهای مبتذل مصرف می گردد. چون معتادان برای تامین مواد خود ناگذیر از ارتکاب جرم هستند. بهتر است برای جلوگیری از ارتکاب جرم در جامعه به درمان معتادان پرداخت.

کوکایین...

کوکایین الکالوییدی است که از برگ های بوته گیاهی به نام که بیشتر در نواحی بولیوی و پرو به طور وحشی و خودرو می روید به دست می اید. کوکایین ماده ای است سفید رنگ- تلخ مزه که به صورت پودر کریستال می باشد و جز محرک ها بوده موجب هیجانات سلسله اعصاب می گردد. کوکایین و سایر مواد مشابه شیمیایی ان به عنوان یک داروی بی حس کننده اثر و قدرت زیادی دارد و از این رو در بی حسی های موقتی موضعی از جمله دندان پزشکی به طور وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد . مصرف کوکایین سبب می شود فرد احساس سرخوشی کاذب یا افوریا نماید و دچار هیجان توام با احساس افراطی و کاذب نسبت به محرک های محیطی گردد. خمیر کوکا که یک محصول واسطه ای از استخراج شیمیایی کوکایین از برگ های کوکا است با ترکیبی از توتون و حشیش به صورت سیگار دود می شود و مصرف ان در امریکای جنوبی بسیار متداول است.

حشیش...

کانابیس از گیاهان بومی سرخ پوستان می باشد که به صورت وحشی یا کشت در تمام نقاط دنیا می روید. این گیاه به عنوان یک ماده مسکر سالیان سال مورد استفاده قرار گرفته استو در نقاط گوناگون به نام های مختلف ماری جوانا نامیده می شود. شاردن سیاحی که به ایران امده ترکیبات حشیش را از قبیل چرس و بنگ شرح داده است.

به طور کلی مصرف امفتامین موجب یک حالت افوریا و از بین رفتن ترس می گردد و همین حالت است که باعث می شود فردی حالت بی پروایی و بی باکی پیدا کند و یک سری اعمال و رفتارهایی انجام دهد که به یک جرم منتهی می گردد.

اعتیاد و شخصیت های سلیکوپات...

احتمال گرایش فردی که دارای شخصیت سایکوپات می باشد به اعتیاد و به ویزه هرویین بسیار زیاد است. زیرا مصرف کننده ان را حلال مشکلات خود و بر طرف کننده غم و غصه و موجب کلیه ناراحتی های زندگی خود می داند.

منبع. اعتیاد . تالیف  اعضا هیات علمی دانشگاه. محمد حسین فرجاد- هما بهروش و زهره وجدی

تحلیل رویا...

فروید در کتاب تعبیر رویا این نظر را مطرح ساخت که رویاها شاهراهی برای شناخت فعالیت های نا هشیار ذهن به دست می دهند. او بر این باور بود که رویا کوششی در کسوت مبدل برای براورده کردن امیال است. مقصود فروید این بود که رویاها متاثر از امیال – نیازها یا اندیشه هایی هستند که برای فرد غیر قابل پذیرش بوده و به ناخوداگاه رانده شده اند. به گفته فروید رویاها سانسور می شوند. این مامور سانسور از شخص خوابیده حفاظت می کند و او را قادر می سازد که تکانه های واپس رانده را به صورت نمادین بیان کند و در عین حال از احساس گناه یا اضطرابی که در صورت بیان ان ها در قالب هشیارانه و غیر مبدل گریبانگیرش می شد مصون بماند. رویا در اساس بیانگر بر اورده شدن امیال یا نیاز هایی است که به سبب دردناک یا گناه امیز بودن بیش از حدشان شخص نمی تواند هشیارانه به وجود ان ها اذعان کند. محتوای رویاها معنای روان شناختی دارند. رویاها  بیانگر تصورات و علایق هستند . رویا از این جهت با بیداری تفاوت دارد  که فاقد هدف مندی و اندیشه ورزی است. به نظز اوانز رویا عبارت است از زیر مجموعه کوچکی از انبوه اطلاعاتی که در جریان خواب ار ایی ام باز بینی و تنظیم می شود. محتوای  رویا ها به تناسب فرهنگ – جنسیتو شخصیت خواب بیننده تفاوت می کند که نشان می دهد رویاها معنای روان شناختی دارند. میزان تعامل های پرخاشگرانه در رویا بیشتر از تعامل های دوستانه است. میزان قتل  و جنایت در رویا بسیار بیشتر از میزان قتل در دنیای واقعی است. هیجان های منفی در رویا بیشتر از هیجان های مثبت است. رویاها دارای معنا هستند. خواب دیدن یکی از حالت های هشیاری دگرگون است که در ان تصویر های  ذهنی به یاد می مانند و  صحنه های خیالی به طور موقت با واقعیت بیرونی اشتباه گرفته می شوند. شواهد مربوط به خواب ار ایی ام حاکی از ان است که فراموش کنندگان رویا به اندازه به یا دارندگان رویا خواب می بینند . شخصی که می گویی من هیچ وقت خواب نمی بینم معنایش ان است که نمی تواند رویاهای خود را به یاد بیاورد. فراموش کنندگان رویا کمتر از به یاد دارندگان ان می توانند رویاهای خود را به خاطر بسپارند. برخی افراد در حین خواب ار ایی ام راحت بیدار می شوند و رویاهای بیشتری را به خاطر می اورند  تا کسانی که خواب عمیق تری دارند.

ناهشیاری...

یکی از نخستین نظریه ها در باب هشیاری نظریه روان کاوی زیگموند فروید است. فروید و پیروان او بر این باور بودند که بخشی از ذهن به نام نا هشیاری شامل بعضی خاطرات – تکانه ها و امیالی است که در خارج از حیطه هشیاری قرار دارد. فروی معتقد بود بعضی خاطرات و امیالی که از نظر هیجانی دردناکند واپس رانده می شوند . یعنی به ناهشیاری رانده می شوند و در ان جا ممکن است همچنان به تاثیر خود بر اعمال ما ادامه دهند . هر چند ممکن است خودمان از وجود ان ها اگاه نباشیم. افکار و تکانه هایی که به ناخوداگاه رانده شده اند نمی توانند وارد هشیاری شوند اما می توانند به شیوه های غیر مستقیم یا مبدل از طریق خواب ها- رفتارهای نا معقول – اطوار قالبی و لغزش های کلامی بر ما تاثیر بگذارند.اصطلاح لغزش فرویدی به ان دسته از گفتارهای غیر عمدی اشاره دارد که ادعا می شود برخی تکانه های پنهان را اشکار می کنند. به  طور مثال به جای گفتن خوشحالم که حالتان خوب است بگوییم متاسفم که حالتان خوب است. فروید معتقد بود امیال و تکانه های نا هشیار علت بسیاری از بیماری های روانی است. او روش روان کاوی را ابداع کرد که هدف ان باز اوردن مطالب واپس رانده به حیطه هشیاری به منظور درمان شخص است.

مراحل خواب...

تجزیه و تحلیل امواج مغزی نشان می دهد که خواب شامل پنج مرحله است. چهار مرحله با عمق های متفاوت و مرحله پنجم به نام خواب همراه با حرکات سریع چشم یا ار ایی ام . وقتی کسی چشمانش را می بندد و در حالت ارمیده ای قرار می گیرد در موج های مغزی او طرح منظمی شامل 8 تا 12 هرتز دیده می شود. این امواج را امواج الفا گویند. در مرحله اول خواب از نظم موج های مغزی و دامنه ان ها کاسته می شود. ویزگی مرحله دوم خوابنمایان شدن دوک ها همراه با افت و خیز های تند و گهگاهی در سراسر دامنه یی یی جی است که ان را مجموعه کا گویند. مراحل سوم و چهارم خواب که از مراحل قبل عمیق ترند با امواج کند 1 تا 2 هرتز مشخص می شوند و به امواج دلتا مشهورند. بیدار کردن شخص خوابیده طی مراحل 3 و 4 دشوار است . در بزرگ سالان یک ساعت پس از خواب رفتن یی ای جی فعالیت شدیدی را ثبت می کند. اما شخص بیدار نمی شود . الکترودهای نزدیک چشمها حرکات سریعی را در چشم ثبت می کنند . این حرکات سریع چشم چنان مشخص اند که می توان ان ها را زیر پلک های بسته نیز مشاهده کرد. این مرحله از خواب را خواب ار ایی ام و چهر مرحله دیگر را خواب غیر ار ایی ام نامیده اند. الگوی چرخه های خواب با افزایش سن تغییر می کند. نوزادان نیمی از مدت خواب خود را در خواب ار ایی ام می گذرانند. این نسبت در 5 سالگی به 20 تا 25 درصد مدت خواب کاهش می یابد و از ان به بعد کم و بیش ثابت می ماند تا این که در سنین کهولت به 18 درصد یا کمتر کاهش می یابد. طی خواب ار ایی ام حرکات سریع چشم با دوره های 10 تا 20 ثانیه ای به وجود می اید . ضربان قلب تند تر می شود و میزان سوخت و ساز مغز به حد دوره بیداری می رسد و در مردان حالت نعوظ دیده می شود. در خواب ار ایی ام بدن به طور کامل فلج می شود . مشخصه خواب غیر ار ایی ام وجود مغزی نا فعال در بدنی ارمیده است و ویزگی خواب ار ایی ام وجود مغزی بیدار در بدنی کم و بیش فلج است که اگر شخص در زمان خواب ار ایی ام از خواب بیدار شود خواب های خود را به خاطر می اورد. طی خواب ار ایی ام مغز فعالیتی را در نورون هایی که با راه رفتن و دیدن سر و کار دارند ثبت می کند. وقتی کسانی را در مرحله خواب ار ایی ام بیدار می کنیم همیشه می گویند که در حال خواب دیدن بوده اند. هرچه دوره خواب ار ایی ام پیش از بیدار شدن طولانی تر باشد رویای گزارش شده طولانی تر و همراه با جزییات بیشتری است. 

نظریه خواب...

چرا ما در ساعت معینی که خود انتظار داریم از خواب بیدار می شویم. دلیل این امر فرایند هشیار ساز وابسته به ساعت معروف به ساعت زیستی کنترل می کند که شامل دو ساختار عصبی ظریف است  درمرکز مغز. این ساعت رشته تغییرات روان شناختی و فیز یولوزیایی از جمله دوره های هشیاری را کنترل می کند که دوره های شبانه روزی نامیده می شوند زیرا هر 24 ساعت روی می دهند. ساعت زیستی تحت تاثیر نور قرار دارد. روشنایی روز به ساعت زیستی علامت می ده تا ترشح ملاتونین یعنی هورمونی را که موجب خواب می شود را متوقف کند و ما از خواب بیدار شویم.

منبع. روان شناسی هیلگارد. انتشارات رشد. ویراستار دکتر محمد نقی براهنی

چرخه های شبانه روزی فعالیت و خواب....

میزان خواب و بیداری همانند دما و سایر فعالیت های بدنی مطابق یک چرخه 24 ساعته تغییر می کند. این چرخه توسط خود بدن به وجود می اید. اگر چرخه بیو لوزیکی افراد از زمان مقرر برای خوابیدن خارج شود ان ها از بی خوابی رنج خواهند برد. خواب چهار مرحله را طی می کند که در هر کدام از این مراحل فعالیت مغز- ضربان قلب و سایر علایم بر انگیختگی متفاوت است. نوع خاصی از خواب مرحله یک خواب متناقض یا خواب رم نام دارد که از بعضی جهات خواب سبک و از جهات دیگر خواب عمیق است . این خواب با دیدن رویا  به ویزه رویای روشن همراه است. انسان هایی که عادت های خواب و بیداری منظمی دارند قبل از ان که اتاق روشن شود یا ساعت زنگ بزند از خواب بیدار می شوند. ساعت بیو لوزیکی مکانیسمی است که خواب را تنظیم می کند. نور یک زایت گیبر برای حیواناتی که در خشکی زندگی می کنند به شمار می رود. گر چه دما -محرک های اجتماعی و دیگر رویدادها به تنظیم این ساعت کمک می کند اما  نقش  نور خورشید بیشتر از ان هاست. افرادی که به مدت یک هفته بدون ان که بخوابند به سر برده اند گزارش داده اند که دچار سرگیجه- اختلال در تمرکز- تحریک پذیری – لرزش دست و توهم شده اند.  در میان حیوانات سگ ها و گربه ها و دیگر گونه هایی که بندرت در معرض حمله قرار می گیرند ساعات بیشتری می خوابند. خفاش ها که در غارها زندگی می کنند و جای مستحکمی در مقابل شکار چیان دارند خواب سنگینی دارند.

خواب متناقض یا رم...

اولین بخش مرحله یک خواب در طی شب با اکثر بخش های بعدی ان از چند جنبه تفاوت دارد. دوره های بعدی مرحله 1 خواب بدان علت که از یک جهت عمیق ترین خواب است و از جهت دیگر سبک ترین خواب متناقض نامیده شده است. در طی این خواب ای ای جی یک الگوی نا همزمان را نشان می دهد که شبیه به بیداری است. ضربان قلب و میزان تنفس در مراحل 2 تا 4 خواب بالاتر و متغیر تر هستند. از این جهات خواب متناقض سبک است . با این وجود بیدار کردن فردی که در این مرحله است در مقایسه با هر مرحله دیگری سخت تر است. این مرحله از خواب با نعوظ در مردان و مرطوب شدن وازینال در زنان همراه است. خواب متناقض دارای برخی خصوصیات متناوب نظیر انقباض های ناگهانی چهره ای- انقباض های نا گهانی انگشتان و حرکات سریع چشم ها می باشد. از ان جا که چشم ها به طرف جلو و عقب حرکت می کنند این مرحله را با عنوان خواب با حرکات سریع چشم یا رم نامیده اند. افرادی که در طی خواب رم بیدار می شوند در 80 تا 90 درصد موارد گزارش می دهند که در حال دیدن رویا هستند. اما افرادی که در طی خواب با امواج اهسته بیدار شده بودند کمتر گزارش دادند که رویا می بینند. افرادی که ادعا می کنند هرگز رویا نمی بینند وقتی در ازمایشگاه در طی خواب رم بیدار شده اند به تدریج دیدن رویا را گزارش دادند. در صد خواب رم در گونه هایی که در مجموع بیشترین مقدار خواب را دارند در بیشترین حد است. خواب رم حتی در نوزادان زود رس درصد بیشتری از کل زمان خواب را به خود اختصاص می دهد. نظریاتی که در مورد علت نیاز به خواب رم وجود دارد بسیار زیاد است. خواب رم  به تحکیم حافظه – رشد و نمو مغز- نیاز به برانگیختگی دوره ای مغز در طی شب – فرو نشانی تداعی های نا مناسب در مغز و پایین اوردن انگیزش های بسیار نیرومند نسبت داده اند. حیواناتی که مغز پیشین ان ها جدا شده است به حالت خواب طولانی فرو می روند. مغز هیچ علامتی از بیداری برای هفته یا هفته های بعد به جز دوره های کوتاهی از بیداری بعدی در ای ای جی نشان نمی دهد. استیل کولین می تواند انتخاب بهتری برای راه اندازی خواب رم باشد. داروهایی که سیناپس های استیل کولین را تحریک می کنند منجر به شروع فوری خواب رم می شوند. افراد بسیاری در هنگام خواب صحبت می کنند ولی هرگز خودشان از ان خبر ندارند. احتمال بروز خواب گفتاری در طی خواب رم یا خواب غیر رم یکسان است.به طور کلی در طی یک دوره 90 تا 100 دقیقه خواب انسان از مرحله 1 تا مرحله 4 جلو می رود و سپس به مرحله 1 بر می گردد. مرحله 4 خواب دارای حداقل فعالیت مغز و پایین ترین درجه ضربان قلب است. نوع خاصی از مرحله 1 خواب خواب رم یا متناقض نام دارد که به واسطه سطح بالای فعالیت مغز اغلب با رویا های روشن – ماهیچه های ارمیده و سخت بیدار شدن مشخص می شود. رویا ها را می توان به عنوان پاسخ مغز نسبت به تحریک حسی و فعالیت خود به خودی عصبی در طی خواب در نظر گرفت. روان شناسان سال ها تحت تاثیر نظریه رویای فروید یعنی نظریه ای که معتقد است علت رویا تمایلات پنهان و اغلب نا هشیار است قرار گرفته بودند. گر چه فروید وقتی که اظهار می داشت رویاها بستگی به شخصیت و تجربیات اخیر بیننده رویا دارند درست می گفت اما نظر او درباره مکانیسم رویا بر بنیانی استوار بود که اکنون از نظر سیستم عصبی منسوخ شده است.

منبع. روان شناسی فیزیولوزیک- مولف جیمز دبلیو کالات- مترجمان. اسماعیل بیابانگرد و احمد علی پور. نشر شاهد